Αυτοεκτίμηση ! Μια μεγάλη υπόθεση...

Ενα πολύ μεγάλο και σοβαρό ζήτημα είναι αυτό της αυτοεκτίμησης και της αυτοεικόνας μας. Αναμφισβήτητα όλοι έχουμε περάσει απο περιόδους της ζωής μας που σκεφτόμασταν αρνητικά που νιώθαμε απελπισμένοι απογοητευμένοι με τον εαυτό μας και με τις πράξεις μας ενώ, άλλες φορές νιώσαμε μεγάλη δύναμη μεγάλη πίστη και σιγουριά για τον ευατό μας. Πόσες όμως ηταν οι φορές που νιώσαμε τόσο καλά με τον εαυτό μας ; Μήπως έχουμε ξεχάσει να στηρίζουμε και να πιστεύουμε στον ευατό μας τις απόψεις μας και τα θελω μας ; Μήπως αυτό που κυριαρχεί στις ζωές μας είναι οι απόψεις των άλλων ; Πως θα μας αντιμετωπίσουν ; Αν όντως τα ζητήματα που μας απασχολούν είναι πως βλέπουν οι άλλοι τον ευατό μας πως μας κρίνουν οι άλλοι γύρω μας τότε η ζωή μας και η καθημερινότητά μας μπαίνει σε έναν δύσκολο και αέναο δρόμο. Αρχικά, το κάθε άτομο για να οδηγηθεί στην αυτοεκτίμηση πρέπει να περάσει πρώτα απο το στάδιο της αυτογνωσίας. Το στάδιο αυτό καθορίζει τις γνώσεις που έχουμε για τον εαυτό μας για τον χαρακτήρα μας για τις αξίες και τις ικανότητές μας. Αν στην διαδικασία αυτή της αυτογνωσίας το άτομο αρχίζει να συγκρίνει τον εαυτό του με τους άλλους συνήθως με άτομα απο το κοινωνικό του περιβάλλον που έχουν την ίδια ηλικία με αυτό τότε ταυτόχρονα αρχίζει να μειώνεται η σιγουριά και η πίστη στον ευατό του. Για παράδειγμα, ένα παιδί στο σχολείο εαν δεν τα πάει καλά σε ένα διαγώνισμα ενώ ο φίλος του τα εχει πάει καλύτερα τότε ταυτόχρονα θα μπει σε μια διαδικασία σύγκρισης κάτι που στην συνέχεια θα οδηγήσει το άτομο στην δημιουργία άγχους και απογοήτευσης. Σαφώς, έναν μείζονα ρόλο στην διαδικασία δημιουργίας της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησης διαδραματίζει η αυτοβιογραφική μνήμη. Τι σημαίνει όμως αυτοβιογραφική μνήμη; Την αυτοβιογραφική αποτελούν γεγονότα και καταστάσεις που έχουν συμβεί στο παρελθόν κυρίως στην παιδική ηλικία και είναι χαραγμένα στην μνήμη του ατόμου. Τέτοια γεγονότα μπορεί να έχουν τις βάσεις τους στο οικογενειακό περιβάλλον στο σχολικό και στο ευρύτερο κοινωνικό και όλα αυτά καθορίζουν και συνθέτουν τις μελλοντικές πράξεις των ατόμων και τις μελλοντικές πεποιθήσεις για τον ίδιο τους τον εαυτό. Βέβαια, η συγκρότηση του εαυτού και της αυτοεικόνας εχει να κάνει με τις διαπολιτισμικές διαφορές μεταξύ των λαών. Συγκεκριμένα, έρευνες έχουν υποδείξει πως στις δυτικές κοινωνίες (Ευρώπη, ΗΠΑ) τα άτομα διαμορφώνουν μια πιο ανεξάρτητη εικόνα για τον εαυτό τους και η θέση τους μέσα στην κοινωνία είναι διακριτή και αυτόνομη. Ενώ, στις χώρες της Ασίας της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής τείνει να υπάρχει μια πιο συλλογική αντίληψη του εαυτού οπου το άτομο θεωρεί τον εαυτό του κομμάτι του συνόλου και εξαρτάται απο αυτό. Τα άτομα αυτά δηλαδή δεν έχουν δική τους ατομική έκφραση αντιθέτως αλληλεπιδρούν σε μεγάλο βαθμό με τους γύρω τους. Επίσης, σύμφωνα με τον Couley αναπτύχθηκε η θεωρία της κοινωνικής αλληλεπίδρασης κα του κατοπτρικού εαυτού. Πιο συγκεκριμένα, στην θεωρία αυτή το άτομο διαμορφώνει την εικόνα του και κατόπιν τον χαρακτήρα του βασιζόμενος στην αντίληψη που έχουν οι άλλοι για αυτόν και ειδικότερα με το πως φαντάζεται οτι τον βλέπουν οι άλλοι, δηλαδή αν οι γύρω του επιδικομάζουν τις πράξεις του τότε το άτομο θα αισθανθεί σιγουριά και περηφάνεια για τον ευατό του, ανιθέτως εαν οι άλλοι βλέπουν τις πράξεις του με αρνητικό τρόπο τότε το άτομο θα αισθανθεί απογοήτευση και ταπέινωση. Αυτοί που θεμελίωσαν την συγκεκριμένη θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης ονόμασαν "σημαντικούς άλλους" τα άτομα αυτά που επηρεάζουν περισσότερο την αυτοεικόνα και την συμπεριφορά των ατόμων. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή οι πράξεις μας και τα θέλω μας διαμορφώνονται μέσα απο τις απόψεις των άλλων.Όμως αυτό δεν πρέπει να χαρακτηρίζει και να καθορίζει την αυτοεικόνα μας αντίθετα είναι αναγκαίο να αναπτύξουμε την αυτοεκτίμηση μας και τον αυτοσεβασμό μας. Πως θα γίνει όμως αυτο; Καταρχάς, είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει θέληση και δύναμη να υπερασπιστούμε των ευατό μας τις αξίες μας και τις πεποιθήσεις μας. Επιπλέον, πρέπει να έχουμε κριτική σκέψη και ματιά σε ότι μας λένε οι άνθρωποι απο το κοινωνικό μας περιβάλλον, να ξέρουμε πως δεν υπάρχουν δεδομένα πράγματα και καταστάσεις εφόσον ζούμε σε εποχές που όλα είναι ρευστά και αμφιλεγόμενα, έτσι ο καθένας μπορεί να έχει την άποψη του για ένα θέμα όπως για παράδειγμα την ομοφυλοφιλία που μερικοί την θεωρούν κάτι αφύσικο όμως κάποιοι άλλοι σαν κάτι που είναι φυσικό και αυτό το υσποστήριζαν και οι αρχαίοι έλληνες. Πρέπει να μάθουμε να υποστηρίζουμε τις απόψεις μας και τα θέλω μας ακόμη και αν οι άλλοι δεν συμφωνούν με αυτά, εξάλλου το να μην συμφωνεί κάποιος με την άποψη του άλλου δεν σημαίνει πως τον απορρίπτει σαν άτομο και σαν προσωπικότητα. Τέλος, εξίσου σημαντικό είναι να γνωρίζουμε πως κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και ξεχωριστός με διαφορετικά χαρακτηριστικά και ιδιοσυγκρασία εμείς αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να σεβόμαστε το κάτι διαφορετικό που μπορεί να παρουσιάζει ο απεναντί μας και παράλληλα, να στηρίζουμε να υπερασπιζόμαστε και να εκτιμούμε τις δικές μας μοναδικές απόψεις και τον δικό μας μοναδικό εαυτό.

Με εκτίμηση, Ραφαέλα Τόσιου