Διατροφικές διαταραχές: Νευρική ανορεξία και βουλιμία.. Ας τις αντιμετωπίσουμε!

    Ας δούμε πρώτα τι είναι η νευρική ανορεξία και τι η βουλιμία. Αρχικά, με τον όρο νευρική ανορεξία εννοούμε μια διατροφική διαταραχή που χαρακτηρίζεται κυρίως από άρνηση πρόσληψης τροφής και πιο συγκεκριμένα μια άρνηση για την διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού βάρους και ένα μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους σε συνδυασμό με μια διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους που μπορεί να διατηρηθεί από διάφορες προκαταλήψεις σχετικά με το σώμα τους το φαγητό και την διατροφή τους. Είναι μια σοβαρή ψυχική αρρώστια με υψηλό ποσοστό παρενεργειών και το υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας από όλες τις ψυχικές ασθένειες. Η νευρική ανορεξία εκδηλώνεται συνήθως στην εφηβεία και είναι πιο συχνή στις έφηβους. Παρόλο που μπορεί να επηρεάσει ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και κοινωνικοοικονομικής κατάστασης η νευρική ανορεξία επηρεάζει τις γυναίκες 10 φορές περισσότερο από τους άντρες. Αντίστοιχα, η βουλιμία περιγράφει και αυτή μια διατροφική διαταραχή και συγκεκριμένα αναφέρεται στην υπερφαγία, δηλαδή στην πρόσληψη μεγάλων ποσοτήτων τροφής, η οποία ακολουθείται από την προσπάθεια απαλλαγής από τις περιττές θερμίδες συνήθως μέσω εμετού, καθαρτικών, διουρητικών και υπερβολικής άσκησης. Οι διαταραχές αυτές είναι συμπτωματικές δηλαδή, μπορούν να παρουσιαστούν σε διάφορες προσωπικότητες και σε συνδυασμό με άλλες διαταραχές π.χ. κατάθλιψη, οριακή διαταραχή της προσωπικότητας, υπομανία, αγχώδεις διαταραχές. Άρα, στην περίπτωση των διατροφικών αυτών διαταραχών πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις και θεωρίες που εξηγούν τόσο το φαινόμενο της ψυχογενούς βουλιμίας όσο και αυτό της ανορεξίας. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την Γνωσιακή θεωρία το άτομο έχει μια αρνητική αντίληψη για το σώμα του και διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις για την τροφή. Δηλαδή, στην περίπτωση αυτή το άτομο δεν είναι ευχαριστημένο με το σώμα του και για αυτό τον λόγο καταφεύγει σε ακραίες «μεθόδους» όπως αυτή της ανορεξίας και της βουλιμίας. Μια άλλη προσέγγιση αυτή της Συστημικής προσέγγισης υποστηρίζει πως το πρόβλημα δεν οφείλεται στο ίδιο το άτομο αλλά στο οικογενειακό του περιβάλλον. Ειδικότερα, κάποια οικογενειακά προβλήματα συνδέονται με την δημιουργία αυτών των διαταραχών στα παιδιά. Συνήθως, παρουσιάζονται κάποιες συγκρούσεις μεταξύ των γονέων που δεν εκφράζεται φανερά και έτσι το παιδί προκειμένου να τραβήξει την προσοχή των γονέων αναπτύσσει μια από τις παραπάνω διατροφικές διαταραχές. Επιπλέον, σύμφωνα με τη Συστημική προσέγγιση οι διαταραχές στην πρόσληψη τροφής μπορεί να ιδωθούν ως «ανοιχτά οικογενειακά μυστικά», με τα συμπτώματα της διαταραχής να εκφράζουν με μεταφορικό τρόπο δυσλειτουργίες στο οικογενειακό σύστημα. Σε αυτές τις οικογένειες, μπορεί κανείς να παρατηρήσει σχήματα συνδιαλλαγής μεταξύ των μελών, τα οποία αποτελούν τη βάση για τη δημιουργία των συμπτωμάτων της διαταραχής που θα εκφράσει ένα από τα μέλη. Για παράδειγμα, το άτομο με τη διαταραχή παρουσιάζει φοβερή σύγχυση με την αποδοχή της εικόνας του, την αξία του ως άτομο, τη σημασία που έχει για τους άλλους, την σπουδαιότητα των προσωπικών του αναγκών και στόχων. Και αρκετές άλλες όμως προσεγγίσεις προσπαθούν να αιτιολογήσουν αυτές τις συμπεριφορές. Ποιος όμως είναι ο τρόπος για την αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών; Σίγουρα οι οποιεσδήποτε νύξεις σχετικά με την συμφιλίωση του ατόμου με τον εαυτό και το σώμα του είναι εξίσου σημαντικές. Αλλά το οικογενειακό περιβάλλον παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Το άτομο καθώς βλέπει πως δεν μπορεί να ασκήσει επιρροή στους γύρω του αισθάνεται αδύναμο και αβοήθητο. Έτσι, καταφεύγει στο σύμπτωμα προκειμένου να αποδείξει στον εαυτό του ότι έχει δύναμη και αποφασιστικότητα. Όμως, το άτομο που πάσχει από διατροφικές διαταραχές δεν είναι εύκολο να αλλάξει από μόνο του την θεώρηση για τον εαυτό και το σώμα του, οπότε χρίζει κλινικής αντιμετώπισης. Το πρώτο βήμα στις περιπτώσεις αυτές γίνεται από το οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον του ατόμου, το οποίο πρέπει να κάνει το άτομο να καταλάβει πως αυτή η συμπεριφορά που εκδηλώνει δεν είναι φυσιολογική και πως του κάνει κακό. Έτσι λοιπόν, όταν το άτομο συνειδητοποιήσει την κατάστασή του θα είναι έτοιμο να ζητήσει κάποια βοήθεια προκειμένου να ξεπεράσει το πρόβλημα αυτό που διατρέχει (βουλιμία - ανορεξία).  

Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια, https://theniaxiotopoulou.blogspot.gr

Με εκτίμηση, Ραφαέλα Τόσιου