Έχει πλάκα να κάνεις κάτι που δεν μπορεί να γίνει.

Η σχέση φιλοσοφίας και εκπαίδευσης.

2013-10-11 19:29

 Σίγουρα αυτοί οι δύο κλάδοι είναι αρκετά διαφορετικοί μεταξύ τους όμως αρκετοί ήταν αυτοί που προσπάθησαν να τους συνδυάσουν και τα μάλιστα τα κατάφεραν με πολύ μεγάλη επιτυχία. Μεταξύ αυτών είναι μεγάλοι φιλόσοφοι, παιδαγωγοί και ψυχολόγοι όπως για παράδειγμα ο Charles Peirce (1842-1914), John Dewey (1859-1952), William James (1942-1910) και George Herbert Mead (1863-1931). Στόχος όλων, όσων προσπαθούν να συνδυάσουν αυτούς τους δύο κλάδους είναι να καταφέρουν να εφαρμόσουν τις φιλοσοφικές σκέψεις και προβληματισμούς τους στην παιδαγωγική. Άλλωστε η φιλοσοφία δεν έχει μόνο το θεωρητικό κομμάτι αλλά και το πρακτικό και αυτό σημαίνει ότι οι φιλοσοφικές ιδέες μπορούν να εφαρμοστούν στο σχολείο και στην εκπαίδευση. Ο John Dewey χρησιμοποιεί με ιδιαίτερη προσοχή τον όρο «εμπειρία» και κάνει λόγο για μια μάθηση μέσω της πείρας, από αυτό γίνεται φανερό η επιρροή που άσκησε ο Δαρβίνος στον Αμερικανό φιλόσοφο. Σημαντικό μέρος της εμπειρίας αποτελούν τα αισθητά και τα αισθήματα που διακατέχουν τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά όπως είναι για παράδειγμα ο φόβος, η χαρά, η προσδοκία κ.τ.λ. Επιπλέον έχει χρησιμοποιήσει τον όρο «συνήθεια» για να δηλώσει την θέληση των ατόμων και μαθητών για την εκτέλεση πράξεων. Η συνήθεια για τον Αμερικανό φιλόσοφο περιέχει τόσο Λόγο όσο και σκέψη, αυτό θυμίζει σε μεγάλο βαθμό τον Αριστοτέλη. Άλλωστε και για τους δύο η συνήθεια αποκτάται μέσα από την συνεχή επανάληψη. Πέρα όμως από αυτά που αποτελούν μέρος της θεωρίας του, είχε και πολύ σημαντικό πρακτικό σχέδιο για την εκπαίδευση. Θεωρεί ότι το σχολείο πρέπει να έχει παιδοκεντρικό ρόλο, δηλαδή να δίνεται βαρύτητα στα ενδιαφέροντα των μαθητών ενώ το σχολείο στόχευε στο να έχει μια στενή σχέση με την κοινωνία και να μην λειτουργεί χωριστά από αυτή. Το παιδί μέσα από το σχολείο μαθαίνει να έρχεται πιο κοντά στην κοινωνία και την ζωή. Εμβάθυνε στα εκπαιδευτικά προβλήματα με φιλοσοφική σκέψη και πίστεψε ότι θα μπορούσε να δώσει λύση σε κάθε εκπαιδευτικό πρόβλημα. Το κέντρο βάρους πρέπει να είναι το παιδί και όλα να γυρίζουν γύρω από αυτό. Το σχολείο πρέπει να προσπαθεί να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερες ευκαιρίες που να αφορούν στο παρόν των παιδιών και να μην προσανατολίζονται μόνο στο μέλλον τους. Μέσα από αυτού του είδους σχολείου που προτείνει ο Dewey το σχολείο αποτελεί τον χώρο που η συμμετοχή και ο διάλογος είναι βασικά στοιχεία και αποτελεί ουσιαστικά μια μικρή δημοκρατική κοινωνία. Η γνώση των παιδιών θα προέρχεται μέσα από διάφορες διαδικασίες προβληματισμού και όχι από μια συγκεκριμένη ύλη μαθημάτων, μόνο σε αυτή την περίπτωση θα υπάρχει θετικό αποτέλεσμα. Το σχολείο θα πρέπει να χρησιμοποιεί την εμπειρία των παιδιών και τα βιώματα τους που προέρχονται έξω από το σχολείο, αφού κάθε παιδί θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με βάση τις εμπειρίες του. Βασικό του μέλημα ήταν να προσδώσει μια δημοκρατική διάσταση στη παιδεία. Απαραίτητη προϋπόθεση της παιδείας σε μια δημοκρατική κοινωνία, είναι η ελεύθερη επικοινωνία των ατόμων και η ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων, πληροφοριών. Στις μέρες μας αυτό είναι πολύ βασικό, δηλαδή να μάθουν τα παιδία να συμπεριφέρονται δημοκρατικά, να λένε τις γνώμες τους και τις απόψεις τους ελεύθερα χωρίς να απειλούνται από κανέναν γύρω τους…

Του 
Δημήτρη Γ. Καραθανάση
Φοιτητή Φιλοσοφικής Σχολής 
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

 


 

Αναζήτηση στο site